قلعه جلالی و حصار سلجوقی
وقتی در حال گشت و گذار در محله تاریخی شهر کاشان باشید تنها با خانه های تاریخی خوش رنگ و نگاری روبرو نمی شوید که با نمای دلبرانه خود دل ها را تسخیر می کنند، در میان این بناها، اثری تاریخی با واپیسن نفس ها خود را به دنیای مدرن امروزی رسانده و جز ویرانه از آن چیزی نمانده است. دیوار بلند کاهگلی که در این منطقه می بینید در گذشته دژ تسخیر ناپذیری بوده که چندین بار اهالی آن منطقه را از حمله های مهاجمان و غارتگران حفظ کرده است. این دیوار از بقایای حصار عهد سلجوقی و قلعه جلالی کاشان است که حالا از بالای آن می توان چشم اندازی از بافت تاریخی شهر کاشان را تماشا کرد.
تاریخچه قلعه جلالی و حصار سلجوقی
بررسی ها نشان می دهد که قدمت این حصار سلجوقی به اوسط قرن پنجم هجری یعنی دوره سلجوقیان می رسد. در آن زمان شخصیت برجسته ای به نام مجد الدین ابولقاسم کاشانی دستور ساخت این بنا را داده بود. قلعه جلالی هم به دستور سلطان جلال الدین ملک شاه سلجوقی ساخته شده و زمانی مرکز حکومتی شهر کاشان بوده است. قلعه جلالی و حصار سلجوقی نه تنها در دوره سلجوقی بلکه در در زمان صفویه هم به عنوان محافظ شهر و مردم کاربری داشتند ولی روزهای اوج این بناها در دوره قاجار به انتهای خود رسیدند.
معماری قلعه جلالی و حصار سلجوقی
قلعه جلالی درست در کنار حصار سلجوقی قرار دارد و طبق نوشته هایی که در کتب تاریخی ثبت شده، این قلعه متصل به باروی شهر بنا شده، به گونه ای که دیوار جنوبی آن باروی شهر بوده و دور تا دور آن خندقی حفر کرده بودند. ۴ برج از طول و ۴ برج از عرض هم آن را محاصره کرده بودند و برخلاف دیگر قلعه ها و حصارها که دارای مجموعه ای از عمارت ها و بناها هستند در داخل حصار سلجوقی اثری از بناهای دیگر نبود و مردم به کار زراعت مشغول بودند.
در قلعه جلالی و حصار سلجوقی از چه چیزهایی می توان بازدید کرد؟
اولین چیزی که نگاه همه گردشگران را به سمت خود جلب می کند ۲ بنای گنبدی شکلی است که در قسمت بیرونی و درونی قلعه جلالی واقع شده اند و به یخچال های حصار سلجوقی معروفند. در زمان های گذشته آب این ۲ یخچال از چشمه های کوه کرکس تامین می شدند و اهالی شهر کاشان گوشت، لبنیات و یخشان را در این یخچال ها نگهداری می کردند.
خوشبختانه Ghal’eh Jalali Fortress Walls در اوایل دهه ۷۰ و همچنین اوایل دهه ۹۰ توسط سازمان میراث فرهنگی کاشان مرمت شدند و حال چندان بدی ندارند. وقتی از ورودی آن به داخل حصار قدم می گذارید با زمینی زراعی روبرو می شوید که دورتا دور آن را دیوار کاهگلی گرفته و در دو سمت آن یخچال های قدیمی قرار گرفته اند. انگار که به یک باره از خیابان امروزی وارد دنیای چند قرن پیش شده باشید.
