بادگیر ها معمولا به شکل چهارگوش ساخته می شوند و برای ساخت بادگیر از خشت و چوب ساخته شده اند. در بعضی از این بادگیر ها نیز گچبری و طراحی های زیبایی جزئی وجود دارد. بادگیر ها اصولا برای خانه های قدیمی که در مناطق گرمسیر مانند اصفهان و یزد و کاشان و … قرار دارند مورد استفاده قرار می گیرد. سیستم کاری بادگیرها به این نحو میباشد که هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود میکشند و با تشتهای آبی که درون آنها تعبیه شده، هوا را خنک و سبک میکنند و به داخل خانه هدایت میکنند. بادگیر از مظاهر و سمبل معماری ایرانی است که در جهان شناخته شده است.
بادگیرهای خانههای سنتی در شکل و ابعاد مختلفی ساخته میشوند. بیشتر این سازهها شامل دو بخش اصلی هستند: شامل یک پشتهبندی مستطیل شکل برای جذب باد و یک کانال هوا برای هدایت هوای خنک شده وارد داخل خانه هستند. این سازهها معمولاً در دیوارهای خانههای سنتی قرار میگیرند و در برخی موارد، بادگیرها با تزئیناتی مانند گلیم، چرم، چوب یا فلز زینتدار شدهاند.
بادگیرهای خانههای سنتی برای تهویه و خنککنندگی محیط داخلی خانه در مناطق گرم و خشک کاربرد داشتهاند و در برخی از مناطق همچنان در حال استفاده هستند. با توجه به اهمیت توسعه پایدار، برخی از سازمانها و مؤسسات به کارگیری بادگیرهای سنتی در ساختمانها به عنوان یکی از راهکارهای تهویه و انتقال حرارت با هدف کاهش مصرف انرژی و حفظ محیط زیست، توجه خاصی دارند.
بادگیرهای خانههای سنتی در مناطق خشک و گرم مانند کویرها، استفاده میشوند تا به عنوان یکی از روشهای سنتی تهویه در خانهها عمل کنند. این سازهها به دو منظور استفاده میشوند: جذب باد و هدایت هوای خنک شده به داخل خانه. بادگیرهای خانههای سنتی برای تهویه داخلی خانه بسیار مؤثر هستند و میتوانند باعث کاهش دمای داخلی خانه شوند.
شکل بادگیرهای خانههای سنتی معمولاً مستطیل شکل است و برای جذب باد در نواحی بادزنده از طریق بازوهای فلزی برجسته به سمت جهت باد قرار داده میشوند. هوای جذب شده از طریق این بازوها وارد کانالی میشوند که به داخل خانه میرسد. برای جلوگیری از ورود موجودات ناخواسته به داخل خانه، برخی از بادگیرهای خانههای سنتی با شبکههای فلزی یا چوبی پوشیده شدهاند.
در داخل خانه، هوای وارد شده به وسیله بادگیرهای خانههای سنتی، به عنوان یک سیستم تهویه به کار میرود. هوا از طریق گردهگیرهای خاصی به داخل خانه هدایت میشود و از طریق شیارهای خاصی که در دیوارها قرار دارند به سمت دیوارها و سقف هدایت شده و باعث کاهش دما و حفظ تهویه داخلی خانه میشود.
بادگیرهای شهر کاشان از جمله بادگیرهای سنتی و مشهور در ایران هستند. شهر کاشان یکی از شهرهایی است که برای داشتن زندگی مطلوب در شرایط آب و هوایی گرم و خشک، از بادگیرهای سنتی استفاده میکند.
بادگیرهای شهر کاشان به عنوان یکی از شاخصهای معماری سنتی این شهر شناخته شدهاند و در اکثر خانههای سنتی کاشان مشاهده میشوند. این بادگیرها به دو صورت افقی و عمودی در دیوارهای خانه قرار میگیرند.
بادگیرهای افقی در قسمت بالای دیوار قرار میگیرند و به منظور جذب باد و هدایت هوای خنک شده به داخل خانه به کار میروند. بادگیرهای عمودی نیز در جهت دلخواهی که به سمت شدت باد خود را بهترین تهویه داشته باشد، در جانب دیوارها نصب میشوند و به منظور هدایت هوا به داخل خانه به کار میروند.
بادگیرهای شهر کاشان برای تهویه داخلی خانه بسیار مؤثر هستند و میتوانند باعث کاهش دمای داخلی خانه شوند. این بادگیرها به عنوان یکی از شاخصهای فرهنگی و گردشگری شهر کاشان شناخته شدهاند و برای بازدید کنندگان از شهر، جاذبهای جالب و دیدنی هستند.
در شهر کاشان مکانهای بسیاری وجود دارند که بادگیر دارند. در واقع، بادگیرهای شهر کاشان به عنوان یکی از شاخصهای فرهنگی و گردشگری این شهر شناخته شدهاند و برای بازدیدکنندگان از شهر، جاذبهای جالب و دیدنی هستند. بوتیک هتل صباغیان نیز از این ماجرا مستثنا نبوده و بادگیر که در بام این هتل قرار دارد یکی از زیباترین بادگیر های شهر کاشان می باشد.
همچنین، در سایر مکانهای شهر کاشان نیز میتوان بادگیرهای سنتی را مشاهده کرد. بازدید از این مکانها، علاوه بر دیدن بادگیرها، به بازدید از نمونههای بسیار زیبای معماری سنتی کاشان و فرهنگ این شهر کمک میکند.