هشتی قسمت بیرون خانه که به شکلهای مختلف ساخته میشده، فضای سرپوشیده با سقفی گنبدی شکل، متصل به کوچه و حیاط خانه، فضایی بعد از فضای ورودی که اغلب بلافاصله پس از درگاهِ ورودی از کوچه قرار میگیرد.
مهمترین کارکرد هشتی، تقسیم مسیر ورودی به دو یا چند جهت و حفظ قسمتی از حریم خانهاست. هشتی یا کریاس، به آستانه و ورودی هر ساختمان و فضایی گفته میشود (دهخدا). در حقیقت هشتی، قسمت بیرون خانههای قدیمی بود که به شکلهای مختلفی مانند چهارضلعی مربع یا مستطیل، هشت ضلعی و … ساخته میشد و در مجموع فضای سرپوشیدهای بود که ورودیِ مشترکِ حداقل دو یا چند خانه را به وجود میآورد.
معمولاً در هشتی، سکوهایی در دل دیوار یا بیرون زده از آن ساخته بودند. تا در صورتی که گفتگوها طولانی میشد، اسباب خستگی مراجعین نشود و حتی گاهی در همین هشتی بود که از مهمان پذیرایی هم میشد! ممکن بود که هنرمند یا اهل کسب و پیشهای در خانه خود کار کند، لذا اگر خانهاش آنقدر وسیع نبود که برای پذیرفتن مراجعانش، اندرونی و بیرونی مجزا و جدا از هم داشته باشد، از فضای هشتی بسیار استفاده و بهره میبرد.
نقش هشتی در تعریف کردن رابطه همسایگی و تقویت آن بسیار مهم بودهاست.
برخی هشتیها ساده بودند و برخی پر نقش و نگار و دارای تزیینات معماری و گچبری هستند.
هشتی بسیار زیبای هتل صباغیان یکی از زیباترین هشتی های در بین خانه های تاریخی کاشان که به شکل هشت ضلعی و دارای تزیینات معماری و گچبری می باشد که در سقف به زیبایی جلوه گری میکند.
روزنی که درسقف وجود دارد نور را به داخل آورده و فضای داخل آن را روشن و بسیار زیبا و خیال انگیز می سازد..
این هشتی از یک جهت به درب ورودی به کوچه و از جهت دیگر به راهروها و دهلیزها به حیاط وقسمت های مختلف خانه را به یکدیگر وصل میکند.
One Reply to “هشتی (کریاس )”