جمشید بن مسعود بن محمود طیب کاشانی که به غیاث الدین کاشانی مشهور است در کاشان بدنیا امد، دوران کودکی و نوجوانی او همزمان با حمله تیمور به ایران بود. او در چنین شرایطی نیز دست از آموختن بر نداشت او از ستاره شناسان معروف ایرانی است که در عمر کوتاه خود آلات رصدی دقیقی را اختراع کرد.
غیاث الدین کاشانی فیزیکدان بود، اما علاقه اصلی او ریاضیات و اختر شناسی بود، او پس از دوره طولانی سرگردانی توانست با کمک سلطان الغ بیگ موقعیت شغلی مطمئنی در سمرقند بدست آورد.
او از حسابدارن زبر دست و آخرین ریاضیدان برجسته اسلامی به شمار میبرود، او روشهای جدید و ساده برای چهار عمل اصلی حساب پرداخت در واقع کاشانی مخترع روشهای چهار عامل اصلی به ویژه ضرب و تقسیم است.
مهمترین دستاوردها و نوآوریهای جمشید کاشانی
از مهمترین دستاوردهای کاشانی میتوان به ابداع و ترویج کسرهای اعشاری با کسرهای شصتگانی در ستاره شناسی، محاسبه عدد پی تا شانزده رقم اعشار که تا صد و پنجاه سال بعد کسی نتوانست آن را گسترش داد، محاسبه سینوس یک درجه تا ده رقم صحیح شصتگانی، اختراع ابزار اختر شناسی دقیق به نام طبق المناطق برای محاسبه طول ستارگان که کتاب نزهت الحدائق در شرح آن تالیف شده است اشاره کرد.
او علاوه بر دستاوردهای فوق نوآوریهایی نیز داشت که شامل اختراع کسرهای دهگانی، دسته بندی معاملات درجه اول تا چهارم و حل عددی معادلات درجه چهارم، محاسبه عدد پی، تصحیح روشهای قدیمی انجام چهار عامل اصلی حساب، اختراع روش پیدا کردن جذر، اختراع روش پیدا کردن ریشه nام عدد دلخواه، محاسبه جِیب یک درجه میشود.
آثار غیاث الدین جمشید کاشانی
- سُلمُ السماء یا رساله کمالیه به عربی که توسط کاشانی در ۲۱ رمضان سال ۸۰۹ در کاشان به پایان رسید این رساله در خصوص قطر زمین، قطر خورشید، سیارات، ماه، ستارگان و فاصله انها د زمین تالیف شده است.
- زیج خاقانی به فارسی: این کتاب آثار مهم کاشانی در نجوم است این کتاب در سال ۸۱۶ کامل شد و هدف از نگارش آن تصحیح اشتباهاتی است که زیج ایلخانی روی داده است.
- شرح آلات رصد به فارسی: کاشانی رساله شرح آلات رصد به فارسی را برای سلطان اسکندر در سال ۸۱۸ نوشت.
- مفتاح الحساب: مهمترین اثر کاشانی دب ریاضیات عملی دوران اسلامی به شمار میرود که نگارش ان در سال ۸۳۰ به پایان رسید و به الغ بیگ تقدیم کرد او این کتاب را در۶ سال به پایان رساند
- تلخیص المفتاح به عربی: این رساله گزینه مفتاح الحساب کاشانی است که در سال ۸۲۴ کامل شده است.
- زیج تسهیلات: کاشانی این کتاب را در سال ۸۳۰ تالیف کرده است و در مقدمه کتاب مفتاح الحساب از آن نام برده است.